नवी दिल्ली12 मिनिटांपूर्वी
- कॉपी लिंक
ऑस्ट्रेलियाने आज रात्रीपासून 16 वर्षांखालील मुलांना सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर खाते तयार करण्यावर बंदी घातली आहे. ऑस्ट्रेलिया अशा प्रकारची बंदी घालणारा जगातील पहिला देश बनला आहे.
ही बंदी ऑस्ट्रेलिया सरकारच्या नोव्हेंबर 2024 मध्ये मंजूर झालेल्या ‘ऑनलाइन सेफ्टी अमेंडमेंट बिल’मुळे लागू होईल. या कायद्याचा उद्देश मुलांना ऑनलाइन हानिकारक सामग्री आणि सायबर धोक्यांपासून वाचवणे हा आहे. येथे प्रश्न-उत्तरांमध्ये समजून घ्या बंदी कशी लागू होईल…
प्रश्न 1: सोशल मीडिया बंदी कशी काम करेल?
उत्तर: या सोशल मीडिया बंदीचा अर्थ असा आहे की ‘वयोमर्यादित’ प्लॅटफॉर्मवर 16 वर्षांखालील मुले खाते तयार करू शकणार नाहीत. सरकारचे म्हणणे आहे की, ही बंदी नसून 16 वर्षांपर्यंत प्रतीक्षा करण्याची वेळ आहे. ऑस्ट्रेलियाच्या दळणवळण मंत्री अनिका वेल्स यांनी म्हटले आहे की, हा मुलांना ऑनलाइन हानिकारक सामग्रीपासून वाचवण्याचा एक मार्ग आहे.
सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सना यासाठी वयाची पडताळणी करण्यासारखी वाजवी पाऊले उचलावी लागतील. कायद्याचे पालन न केल्यास शिक्षा केवळ प्लॅटफॉर्म्सना मिळेल, मुलांना किंवा पालकांना नाही.
प्रश्न 2: कोणत्या प्लॅटफॉर्म्सवर बंदी येईल, आणि कोण वाचतील?
उत्तर: बंदी अशा प्लॅटफॉर्म्सवर येईल, जिथे सामाजिक संवाद (सोशल इंटरॅक्शन) मुख्य आहे. यात फेसबुक, इंस्टाग्राम, स्नॅपचॅट, टिकटॉक, X, यूट्यूब, थ्रेड्स, रेडिट आणि किक यांचा समावेश आहे. रेडिट आणि किक यांना नुकतेच जोडले गेले, कारण ते सामाजिक संवाद (सोशल इंटरॅक्शन) आणि वापरकर्ता सामग्रीवर (यूजर कंटेंट) लक्ष केंद्रित करतात. यूट्यूब आणि रेडिटवर मुले व्हिडिओ पाहू शकतील, परंतु खाते न बनवता टिप्पणी (कमेंट) किंवा पोस्ट करू शकणार नाहीत.
दुसरीकडे, डिस्कॉर्ड, ट्विच, मेसेंजर, व्हॉट्सॲप, गिटहब, गूगल क्लासरूम, लेगो प्ले, रोब्लॉक्स, स्टीम आणि यूट्यूब किड्स यांसारखे प्लॅटफॉर्म बंदीतून वगळण्यात आले आहेत. ऑस्ट्रेलियाच्या ई-सेफ्टी कमिश्नर ज्युली इनमन ग्रांट यांनी सांगितले की, हे प्लॅटफॉर्म सामाजिक संवादावर केंद्रित आहेत, त्यामुळे बंदीची यादी अजून अंतिम नाही, त्यात बदल होऊ शकतो.
प्रश्न 3: सध्याच्या खात्यांचे काय होईल?
उत्तर: बंदी 10 डिसेंबर 2025 पासून सुरू होईल. सध्याची खाती निष्क्रिय करावी लागतील किंवा हटवावी लागतील. प्लॅटफॉर्म्सना ‘वाजवी पावले’ उचलावी लागतील, जसे की वय तपासणे. वेल्स म्हणाले, “प्लॅटफॉर्म्सना 10 डिसेंबरपूर्वी प्रत्येक वापरकर्त्याला माहिती द्यावी लागेल.
प्रश्न 4: बंदी कशी लागू केली जाईल आणि दंड काय असेल?
उत्तर: बंदी लागू करण्याची जबाबदारी प्लॅटफॉर्म्सवर असेल. जर त्यांनी पालन केले नाही, तर $49.5 दशलक्ष (सुमारे 400 कोटी रुपये) दंड लागू होऊ शकतो. प्लॅटफॉर्म्सना ‘वयाशी संबंधित संकेत’ तपासावे लागतील, जसे की खाते किती जुने आहे, मुलांच्या सामग्रीवरील संवाद किंवा प्रोफाइल फोटोवरून वयाचा अंदाज.