शेवटचे अपडेट:
केरळमधील 2025 च्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका हे स्पष्टपणे मोठ्या प्रमाणात अपयश आणि सूक्ष्म विजय आणि स्मार्ट राजकारण यांच्यातील फरक आहे.
भाजपचे सुरेश गोपी (डावीकडे) आणि काँग्रेसचे शशी थरूर (उजवे).
केरळच्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीचे निकाल हे पिनाराई विजयन सरकारला पकडत असलेल्या प्रचंड सत्ताविरोधी वृत्तीचे चित्र आहे, ज्याचा UDF आणि NDA दोघांनाही फायदा झाला आहे.
तथापि, आणखी एक आकर्षक कथा सांगते ती म्हणजे दोन राज्य खासदारांची ज्यांनी पक्षपातळीची पर्वा न करता त्यांच्या स्वत: च्या राजकीय प्रवृत्तीनुसार कार्य करण्याची तयारी सातत्याने दर्शविली आहे.
हे त्रिशूरचे फायरब्रँड अभिनेते-खासदार सुरेश गोपी आणि तिरुअनंतपुरमचे विनम्र मुत्सद्दी-खासदार शशी थरूर यांच्यासाठी दोन भिन्न कथा सांगते.
गोपींच्या आक्रमक प्रचार आणि धडाकेबाजीमुळे त्रिशूर जिल्ह्यात भाजपला यश मिळवून देण्यात स्पष्टपणे अपयश आले आहे. तिरुअनंतपुरम कॉर्पोरेशनमध्ये भाजपची मोठी प्रगती थरूर यांच्या भगव्या पक्षासोबत अगदी सूक्ष्म नखरे करत असताना त्यांच्यासाठी चांगली बातमी आहे.
त्रिशूरने ब्लस्टर नाकारले
2024 मध्ये केरळची सांस्कृतिक राजधानी जिंकून जेव्हा गोपी संसदेत घुसला, तेव्हा त्याच्याकडे हेवीवेट सेलिब्रेटीचा सर्व प्रकार होता. राज्यात भाजपचा पहिला लोकसभा विजय मिळविणाऱ्या व्यक्तीवर त्यांनी विश्वास व्यक्त केला. त्यांनी त्रिशूर भगवा करण्याचे आश्वासन दिले.
आणि खरंच, त्याने केले. भाजपचा प्रचार मंदिरात सर्वाधिक दिसून आला. स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीपूर्वी जिल्ह्यातून केलेल्या रस्त्याच्या सहलीत छोट्या पंचायतींच्या प्रभागांमध्ये लढणाऱ्या उमेदवारांसाठीही मोठ्या संख्येने पोस्टर्स आणि होर्डिंग्ज दिसत आहेत. गोपींच्या काळुंकू सभा किंवा आउटरीच कार्यक्रम मतदारांमध्ये आणखी प्रवेश करण्यासाठी तयार केले गेले, परंतु ते वादग्रस्त, संघर्षमय ठरले आणि त्यांना वाईट प्रतिष्ठा मिळाली.
पण गोपींचे उद्दाम भाकीत आणि नाटके स्थानिक मतदारांसाठी कामी आलेली नाहीत. पंचायती आणि कॉर्पोरेशनमधील प्रभागांमध्ये यूडीएफचे पुनरुत्थान असे सूचित करते की मतदारांनी स्थानिक चिंतांमध्ये ग्राउंड राहिलेल्या उमेदवारांच्या बाजूने त्याच्या झुंजीला नकार दिला आहे.
त्रिशूर कॉर्पोरेशनमध्ये भाजप तिसऱ्या क्रमांकावर फेकला गेला. अहवाल प्रसिद्ध होईपर्यंत एनडीएने जिल्ह्यातील एकही ग्रामपंचायत जिंकलेली नव्हती.
गोपी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकीच्या काही दिवस आधी थ्रिसूरमध्ये त्यांच्या मतदानाच्या स्थितीवरून वादात सापडले होते, याचा काही फायदा झाला नाही. ते त्रिशूरचे खासदार असताना तिरुअनंतपुरममध्ये मतदार म्हणून त्यांची नोंदणी का झाली, असा सवाल काँग्रेस आणि डाव्यांनी केला होता. त्याने आपले त्रिशूरचे घर विकल्याचे गोपीचे उत्तर फारसे पटणारे नव्हते.
गोपीच्या ब्लस्टरने एकदाच काम केले, परंतु ब्रेड-अँड-बटरच्या समस्यांबद्दल विश्वासार्ह नेता म्हणून त्याच्यावर टिकाऊ विश्वास निर्माण केला नाही. आपल्या नाट्यशैलीत, गोपी केंद्रीय मंत्री झाल्यापासून अभिनेता म्हणून उत्पन्न कमी झाल्याची तक्रार करत आहे आणि त्याने आपण सोडायचे असल्याचे सूचित केले होते. त्रिशूरमधील हा निराशाजनक निकाल त्याची इच्छा पूर्ण करेल का हे पाहणे मनोरंजक असेल.
कॅपिटल शिफ्ट
दक्षिणेत, भाजपसाठी ही पूर्णपणे वेगळी कहाणी आहे. तिरुअनंतपुरम कॉर्पोरेशनमध्ये प्रचंड जनादेश हा भगवा पक्ष आणि त्याचे प्रदेशाध्यक्ष राजीव चंद्रशेखर यांच्यासाठी मोठा, मोठा विजय आहे.
2024 च्या लोकसभा निवडणुकीत, चंद्रशेखर यांनी तिरुअनंतपुरमची जागा थरूर यांच्याकडून निकराच्या लढाईत गमावली होती. परंतु हे नुकसान असू शकते ज्याचा त्याला फार काळ खेद वाटत नाही.
थरूर हे वर्षभरापासून भाजपला तोंडघशी पाडत आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदींचे कौतुक करण्यापासून ते सलग राहुल गांधींच्या सभा टाळण्यापर्यंत, आपण पर्याय खुले ठेवत असल्याचे स्पष्ट संकेत दिले आहेत. तो जंपिंग शिपचा विचार करत असल्याच्या अंदाजांनाही तो स्पष्टपणे चालना देत आहे.
अलीकडील उदाहरण, वीर सावरकरांच्या नावावर असलेल्या पुरस्कारासाठी केंद्राकडून त्यांचा विचार केला जात असल्याची अफवा त्यांच्याच चाहत्यांनी स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या मतदानापूर्वी पसरवली. तिरुअनंतपुरममध्ये मतदान केल्यानंतर थरूर यांनी लगेच नकार दिला. मात्र भाजपच्या मतदारांना संदेश देण्यात आला होता.
चार वेळा खासदार राहिलेले थरूर यांना माहीत आहे की त्यांची संसदीय धावपळ फार काळ टिकणार नाही. थरूर हे राज्यात मोठ्या भूमिकेकडे लक्ष देत आहेत, ज्याला काँग्रेसमधील त्यांच्या पक्षाच्या सहकाऱ्यांनी विरोध केला आहे जे त्यांना बाहेरचे म्हणून पाहतात.
थरूर यांनी भाजपला विरोध केल्याने काँग्रेस हायकमांड आतापर्यंत त्यांच्याविरोधात कारवाई करण्यास कचरत आहे. पण आता स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांमध्ये UDF च्या मोठ्या पुनरुत्थानामुळे, थरूर यांच्यावर कारवाईची मागणी राज्य युनिटमध्ये जोरात होईल हे शक्य आहे.
अशा स्थितीत तिरुअनंतपुरममध्ये भाजपच्या विजयाने आत्मविश्वास दुणावला आहे. जर काँग्रेसने त्यांच्या विरोधात कारवाई केली, तर तिरुअनंतपुरममध्ये संसदीय पोटनिवडणूक घेण्यास भाग पाडून ते स्वतःच्या इच्छेने वेगळे होण्यात आनंदी असतील. ती राज्याच्या विधानसभा निवडणुकांसोबतच घेतली जाण्याची शक्यता आहे.
थरूर यांना अधिक दृश्यमान भूमिका हवी असल्याने, त्यांना लोकसभेचे तिकीट किंवा विधानसभेचे तिकीट दिल्यास भाजपला आनंद होईल हे अव्यवहार्य नाही.
लोकसभेची पोटनिवडणूक झाली तर भाजपला त्याचा मोठा सामना करावा लागेल. तिरुअनंतपुरम सारख्या शहरात, जिथे काँग्रेस आणि डावे पारंपारिकपणे मजबूत आहेत, तिथे भाजपने स्थानिक पातळीवर चांगले काम केल्याने आगामी 2026 च्या विधानसभा निवडणुकांमध्ये मोठे परिणाम आहेत.
याआधीच्या राज्यांच्या निवडणुकांमध्ये भाजपला फक्त नेमोम विधानसभा मतदारसंघातच आशा होती. पण आता नेमोम, तिरुअनंतपुरम, वट्टीयुकावू आणि कझाकूट्टम या सर्व जागा खेळल्या जात आहेत.
जर थरूर यांना यापैकी कोणत्याही विधानसभेच्या जागेवरून उमेदवारी देण्यास राजी केले गेले तर, त्यांनी पराभूत केलेल्या राजीव चंद्रशेखर यांना होणाऱ्या संसदीय पोटनिवडणुकीसाठी भाजपचे उमेदवार होण्यासाठी मार्ग काढणे योग्य ठरेल.
केरळमधील 2025 च्या स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुका हे स्पष्टपणे जोरदार अपयश आणि सूक्ष्म विजय आणि स्मार्ट राजकारण यांच्यातील फरक आहे.
News18 ला Google वर तुमचा पसंतीचा वृत्त स्रोत म्हणून जोडण्यासाठी येथे क्लिक करा. तिरुवनंतपुरम, भारत, भारत
13 डिसेंबर 2025, 13:42 IST
अधिक वाचा