तिरुपती लाडू बनवणे: तिरुपती बालाजी…. दक्षिण भारत प्रसिद्ध देवस्थान व्यवस्थापन आणि कार्यकारिणीसह श्रीमंतीमुळंही सर्वच घटकांचा एक विषय ठरला. असंगत हे देवस्थान किंबहुना तिथं भाविकांना दिला जाणारा प्रसाद एका कारणमुळं सध्याचा, वादाचा विषय ठरलेला आहे. निमित्त आहे ते म्हणजे त्यामध्ये मिसळली जाणारी सामग्री.
दर दिवशी लाखोच्या लोकांना तयार केले या लाडूमध्ये मत्सतेल आणि जनावरांचे काही अंश आळवले आहेत आता या प्रकरणाला राजकीय किनारा जोडणे आवश्यक आहे. एकेकांच्या भावना दुखावल्या जात असताना त्यांच्या भावना जाणून घेतल्या जात असताना हे लाडू नेमके कसे तयार करावे याविषयी जाणून घ्या सुद्धा अनेकांनी काही प्रश्न उपस्थित केले.
व्यवस्था आणि कसे तयार हे लाडू?
उपलब्ध माहितीनुसार तिरुपती देवस्थानी प्रसाद म्हणून हे लाडू जास्त शुद्धतेच्या शरीरानंद तयार केले जातात. लाडू तयार करण्यासाठी वापरण्यात सहभागी साहित्याला दित्ते म्हणतात, तर जिथं हे लाडू तयार केले जातात त्यांना लड्डू पोटू म्हणतात. दिवसांमध्ये इथं प्रसाद तयार करण्यासाठी लाकडाचा वापर केला जात असे. पण, 194 नंतर इथं एलपीजी8चा वापर सुरू. अहवालानुसार दरानुसार 3.5 लाख ते 5 लाख लाडू बनवले जातात.
हे लाडू सामान्यतः पूर्ण वर्तुळाकार नसून, सामान्य अंडाकृती असतात. थेट 1715 वर्षापासून हे लाडू तयार केले जात असून, त्यांच्या पाककृतीमध्ये 6 वेळा बदलण्यात आले आहेत. सध्या घडीला हे लाडू साखर, काजू, वेची, साखरेचा पाक, मनुके आणि बेसन तयार केले जातात. सामान्य पाकीट: 10 किलो किलो टन बेस, 10 टन साखर, 700 किलो काजू, 150 किलो वेची, 300 ते 400 लीटर तूप, 500 किलो, 540 किलो मनुके दर दिवशी वापरले जातात. या सामानासाठी देवस्थान विश्वस्त मंडळाचे टेंडर काढले आहेत.
देवाच्या प्रसादात इथं तीन मॉडेल लाडू असतात. राष्ट्र प्रोकथम, अस्थानम आणि कल्याणोत्सवम अशा प्रकारांचा समावेश आहे. प्रॉक्थम मध्ये एक चतुर्थांश ६० ते ७५ ग्राम इतक प्रकार, हेच भाविकांना लाडू दिले जातात. तर, अस्थानम लाडू सणासुदीच्या दिवसांमध्ये तयार केले जातात. हा एक लाडू 750 ग्राम ग्रामचा असतो. सर्वात शेवटी कल्याणोत्सवम लाडू त्याच व्यक्तीसाठी तयार केले जे कल्याणोत्सवम मध्ये सहभागी व्हा.
टाईम्स ऑफ इंडियाच्या वृत्तानुसार मंदिराच्या कमाईचा तिसरा मोठा स्त्रोत म्हणजे ये लाडूच असून, त्यामाध्यमातून साधारण 50 ते 600 कोटीची कमाई होती. ज्यांची किंमत नागास ५० रुपये आहे.