गेल्या पंधरवड्यात शहरात डेंग्यू आणि लेप्टोस्पायरोसिस (lepto) च्या रुग्णांमध्ये मोठी वाढ झाली आहे, दररोज सरासरी 28 नवीन डेंग्यूचे रुग्ण आढळत आहेत. एकूणच, या काळात डेंग्यूच्या (dengue) संसर्गात 58% वाढ झाली आहे, तर लेप्टोस्पायरोसिसमध्ये 79% वाढ झाली आहे.
आरोग्य अधिकाऱ्यांनी पावसाच्या दीर्घ विश्रांती नंतर अचानक आलेल्या पावसामुळे ही वाढ झाल्याचे सांगितले आहे, ज्यामुळे डासांच्या उत्पत्तीसाठी अनुकूल परिस्थिती निर्माण झाली आहे.
बृहन्मुंबई महानगरपालिकेच्या (brihanmumai municipal corporation) आरोग्य विभागाच्या मते, या वर्षी आतापर्यंत एकूण 1,160 डेंग्यूचे रुग्ण आढळले आहेत, त्यापैकी 426 रुग्ण गेल्या 15 दिवसांतच आढळले आहेत. म्हणजे दररोज सरासरी किमान 28 नवीन रुग्ण आढळतात.
गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीच्या तुलनेत, शहरात डेंग्यूचे 194 रुग्ण आढळले आहेत, ही वाढ 20% ने झाली आहे. गेल्या दोन आठवड्यात लेप्टोस्पायरोसिसच्या रुग्णांमध्येही वाढ झाली आहे.
जानेवारी ते जुलै 2025 या कालावधीत नोंदवलेल्या 244 रुग्णांपैकी 108 रुग्ण 16 जुलै ते 31 जुलै दरम्यान नोंदवले गेले. केवळ 15 दिवसांत ही वाढ 79% असली तरी, एकूण रुग्णसंख्या गेल्या वर्षीच्या याच कालावधीपेक्षा थोडी कमी आहे. गेल्या वर्षी 281 रुग्णांची नोंद झाली होती.
मलेरियामध्येही (malaria) लक्षणीय वाढ झाली आहे. जुलैअखेरपर्यंत मुंबईत (mumbai) 4,151 रुग्णांची नोंद झाली आहे, तर 2024 मध्ये याच कालावधीत 2,582 रुग्ण होते. यापैकी गेल्या पंधरवड्यात 664 नवीन रुग्णांची नोंद झाली. 15 जुलै रोजी एकूण 3,490 रुग्ण आढळले.
चिकनगुनियामध्येही मोठी वाढ झाली आहे. जानेवारी ते जुलै 2025 पर्यंत शहरात 265 रुग्णांची नोंद झाली, जी गेल्या वर्षी याच कालावधीत फक्त 46 रुग्णांची नोंद होती. गेल्या 15 दिवसांतच 86 नवीन रुग्णांची नोंद झाली होती.
सकारात्मक बाब म्हणजे, गॅस्ट्रोएन्टेरिटिसच्या प्रकरणांमध्ये किंचित घट झाली आहे. या वर्षी जुलैपर्यंत 5,128 प्रकरणे नोंदवली गेली आहेत, तर गेल्या वर्षी याच कालावधीत 5,439 प्रकरणे नोंदवली गेली होती.
या दिल्लीतील नॅशनल सेंटर फॉर वेक्टर बोर्न डिसीज कंट्रोल (NCVBDC) च्या अधिकाऱ्यांनी अलिकडेच दिलेल्या भेटीनंतर, महापालिकेने शहरव्यापी “शून्य डास प्रजनन मोहीम” सुरू केली आहे. ही मोहीम महानगरपालिका रुग्णालये, सरकारी कार्यालये आणि निवासी भागात डास प्रजनन स्थळे नष्ट करण्यावर लक्ष केंद्रित करत आहे.
1 ते 31 जुलै दरम्यान, महापालिकेने सखोल फील्डवर्क केले, 14.39 लाखांहून अधिक घरांचे सर्वेक्षण केले आणि 69.89 लाख लोकांचे ताप तपासले.
सुमारे 2.31 लाख रक्ताचे नमुने गोळा करण्यात आले आणि जागरूकता निर्माण करण्यासाठी अनेक आरोग्य शिबिरे आणि कामाच्या ठिकाणी हस्तक्षेप आयोजित करण्यात आले.
व्हेक्टर कंट्रोल टीमने 5,000 हून अधिक परिसरांची तपासणी केली आणि 29,841 एडिस डासांच्या उत्पत्तीची ठिकाणे शोधून काढली. त्यांनी टाकून दिलेले कंटेनर आणि टायर्ससह सुमारे 86,915 संभाव्य प्रजनन वस्तू काढून टाकल्या.
शहरातील 52,593 इमारती आणि 8.16 लाखांहून अधिक झोपड्यांमध्ये धुके टाकण्याच्या मोहिमेचा समावेश होता.
महापालिकेने नागरिकांना त्यांच्या घराभोवती साचलेले पाणी काढून टाकण्याचे, जुने टायर किंवा उघडे कंटेनर साठवण्याचे टाळण्याचे आणि डास प्रतिबंधक औषधे किंवा जाळ्या वापरण्याचे आवाहन केले आहे.
ताप असलेल्या लोकांना स्वतःहून औषधोपचार करण्याऐवजी जवळच्या नागरी दवाखान्यात जाण्याचा सल्ला देण्यात येत आहे.
हेही वाचा