मेट्रो प्रवास (metro) हा भारतातील (india) लाखो लोकांच्या दैनंदिन प्रवासाचा एक अविभाज्य भाग बनत असताना, सरकारने मेट्रो रेल्वे (दाव्यांची प्रक्रिया) नियम, 2025 अंतर्गत मेट्रो (metro) रेल्वे अपघातांसाठी भरपाई (Compensation) रचनेत एक मोठा बदल जाहीर केला आहे.
प्रवासादरम्यान दुखापत किंवा मृत्यू झाल्यास प्रवाशांना किंवा त्यांच्या कुटुंबियांना आर्थिक आधार देण्याच्या उद्देशाने नवीन तरतुदी करण्यात आले आहेत.
हे अपडेट केलेले नियम भारतातील सर्व मेट्रो-ऑपरेटिंग शहरांमध्ये लागू होतात. ज्यामध्ये दिल्ली, मुंबई (mumbai), कोलकाता, बेंगळुरू, चेन्नई, पुणे, नागपूर, नोएडा, कोची, अहमदाबाद आणि इतर शहरांचा समावेश आहे, जिथे सध्या मेट्रो नेटवर्क सक्रिय आहेत.
सुधारित नियमांनुसार, भरपाईच्या रकमेत लक्षणीय वाढ करण्यात आली आहे. नवीन नियमांचा हवाला देत इकॉनॉमिक टाईम्सच्या वृत्तानुसार, जर मेट्रोशी संबंधित अपघातात एखाद्या प्रवाशाचा मृत्यू झाला तर त्याच्या कुटुंबाला आता जास्तीत जास्त 8 लाख रुपये भरपाई मिळेल, जी 2017 मध्ये निश्चित केलेल्या 5 लाख रुपयांच्या मागील मर्यादेपेक्षा खूपच जास्त आहे.
दोन्ही हात, दोन्ही पाय किंवा एक हात आणि एक पाय गमावणे यासारख्या गंभीर दुखापतींसाठी, प्रवाशांना आता 8 लाख रुपयांपर्यंत भरपाई मिळू शकते, जी पूर्वी 4 लाख रुपये होती.
– कंबरेचा सांधा फ्रॅक्चर किंवा पायाच्या प्रमुख हाडांच्या (फेमर, टिबिया) फ्रॅक्चरसाठी आता 1.6 लाख रुपये भरपाई मिळेल.
– पाठीचा कणा फ्रॅक्चर, ज्यामुळे अर्धांगवायू होत नाही परंतु हालचाल करण्यास अडथळा येतो, त्याला 2.4 लाख रुपये भरपाई दिली जाईल.
– हेमिप्लेजिया (आंशिक अर्धांगवायू) झाल्यास, 4 लाख रुपयांची भरपाई दिली जाईल.
महत्त्वाचे म्हणजे, सुधारित कायद्यात सूचीबद्ध नसलेल्या दुखापतींसाठी एक कलम देखील समाविष्ट आहे. जर दुखापतीचे स्वरूप अधिकृत यादीत नमूद केले नसेल परंतु पीडित व्यक्तीला कामासाठी कायमचे अयोग्य ठरवत असेल (दावे आयुक्तांनी मूल्यांकन केल्याप्रमाणे), तर प्रभावित व्यक्तीला भरपाई म्हणून 4 लाख रुपये मिळतील.
दावा दाखल करण्याची प्रक्रिया देखील सुलभ करण्यात आली आहे. दावे आयुक्तांना आता स्पष्टपणे अधिकार परिभाषित केले आहेत आणि जलद निवारण सुनिश्चित करण्यासाठी दावे दाखल करण्याची आणि निकाली काढण्याची कालमर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे. अर्जदारांनी संबंधित कागदपत्रे सादर करावीत, जी भरपाई देण्यापूर्वी पडताळली जातील.
हेही वाचा