श्रावण महिना सुरू झाला आहे आणि या पवित्र महिन्यात शनिवार आणि सोमवारचा उपवास करण्याची परंपरा आहे. आरोग्याच्या दृष्टिकोनातून उपवास चांगला मानला जातो, परंतु प्रत्येकाचे आरोग्य त्यावर लागू होत नाही. उदाहरणार्थ, काही गंभीर आजार असलेल्या लोकांना उपवास करणे सोपे नसते. तसेच मधुमेहाच्या रुग्णांबद्दल बोललो तर उपवास केल्याने त्यांची साखर असंतुलित होऊ शकते. याशिवाय उपवासाच्या वेळी खाल्लेल्या अनेक गोष्टी त्यांच्या साखरेच्या पातळीसाठी देखील योग्य नसतात. अशा परिस्थितीत, श्रावणी शनिवारी मधुमेहाच्या रुग्णांनी उपवास ठेवणे योग्य आहे का हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे? जर हो, तर उपवासाच्या वेळी त्यांच्या आहारात कोणत्या गोष्टींचा समावेश करता येईल.
उपवास कोण ठेवू शकतो?
सर्व मधुमेहाच्या रुग्णांनी उपवास ठेवू नये. याचा त्यांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होऊ शकतो आणि तो घातक देखील ठरू शकतो. इन्सुलिन घेणाऱ्या मधुमेहाच्या रुग्णांनी उपवास टाळावा. लक्षात ठेवा, जर तुम्ही इन्सुलिन घेत असाल आणि तरीही उपवास करत असाल तर त्याचा तुमच्या किडनीवर वाईट परिणाम होऊ शकतो. याशिवाय, बीपी असलेल्या मधुमेही रुग्णांनीही उपवास टाळावा. जर तुम्हाला कोणत्याही विशेष स्थितीत उपवास करायचा असेल तर एकदा डॉक्टरांशी बोलणे चांगले. मधुमेहाचे रुग्ण कोणते उपवास करू शकतात हा प्रश्न आहे, तर त्यात मेटफॉर्मिन किंवा ग्लिप्टिन गटाची औषधे घेणारे लोक समाविष्ट आहेत. खरं तर, या औषधांनी हायपोग्लाइसेमियाचा धोका कमी होतो.
मधुमेहाच्या रुग्णांनी उपवास करताना काय खावे
प्रथिनेयुक्त आहार
मधुमेहाचे रुग्ण उपवास करत असले तरी त्यांनी त्यांच्या आहाराबद्दल निष्काळजी राहू नये. असे केल्याने त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी बिघडू शकते, ज्याचा त्यांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होऊ शकतो. तुमच्यासोबत असे होऊ नये म्हणून, वेळोवेळी काहीतरी खात राहा. तुमच्या आहारात प्रथिनेयुक्त पदार्थांचा समावेश करा. त्यात चीज, कॉटेज, दही इत्यादींचा समावेश असू शकतो.
निरोगी चरबी घ्या
श्रावणी शनिवारच्या उपवासाच्या वेळी तुम्ही फळे खाऊ शकता. उपवास असूनही, निरोगी चरबी घेणे महत्वाचे आहे. तुम्ही काजू, बिया आणि एवोकॅडो सारख्या गोष्टी निरोगी चरबी म्हणून घेऊ शकता. यामुळे तुम्हाला पोट भरल्यासारखे वाटते, ज्यामुळे तुम्हाला कमी भूक लागते.
कमी ग्लायसेमिक फळे खा
जर तुम्ही श्रावणी शनिवारचा उपवास करत असाल तर तुमच्या आहारात ग्लायसेमिक फळे समाविष्ट करायला विसरू नका. त्यात स्ट्रॉबेरी, रास्पबेरी, सफरचंद इत्यादींचा समावेश आहे. ही फळे खाल्ल्याने तुमच्या रक्तातील साखरेवर कमीत कमी परिणाम होतो. याचा अर्थ असा की ते खाल्ल्यानंतरही तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी खराब होत नाही.
शरीर हायड्रेट ठेवण्यास विसरू नका
श्रावण महिन्यात भरपूर पाऊस पडतो, ज्यामुळे लोक अनेकदा कमी पाणी पितात. कारण त्यांना कमी तहान लागते. परंतु, उपवासाच्या वेळी तुम्ही पुरेसे पाणी पिणे आणि स्वतःला हायड्रेट ठेवणे महत्वाचे आहे. तथापि, तुम्ही स्वतःला हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी इतर पर्याय निवडू शकता, ज्यामध्ये नारळ पाणी किंवा हर्बल टीचा समावेश आहे.
सामान्य प्रश्न
मधुमेहाचा रुग्ण उपवास ठेवू शकतो का?
मधुमेहाचा रुग्ण उपवास ठेवू शकतो पण जास्त वेळ उपाशी राहणे योग्य नाही कारण त्यामुळे साखरेचे प्रमाण वाढण्याचा धोका वाढतो. या उपवासातही दर काही तासांनी काहीतरी खात आणि पित राहा.
भूक लागल्याने साखर वाढते का?
चयापचय मंदावल्याने उपाशी राहिल्याने साखर वाढते, ज्यामुळे ग्लुकोज लवकर पचत नाही आणि शरीरातील साखरेची पातळी वाढत राहते.
उपवास करताना मधुमेहाच्या रुग्णांनी कोणता रस प्यावा?
मधुमेहाचे रुग्ण उपवास करताना काकडी आणि डाळिंबाचा रस पिऊ शकतात. रसाऐवजी फळे खाणे हा एक चांगला पर्याय आहे. यामुळे शरीराला अधिक फायदा होईल.
(Disclaimer: वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. ‘झी २४ तास’ याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.