एचआयव्ही विषाणू निष्क्रिय करण्याच्या दिशेने शास्त्रज्ञांनी खूप मोठी झेप घेतली आहे. अमेरिकन संशोधकांनी असा एक रेणू शोधून काढला आहे जो एड्स विषाणूला बराच काळ झोपेच्या स्थितीत ठेवू शकतो. आता जीन थेरपीद्वारे हे कायमचे करणे शक्य झाले आहे. यामुळे रुग्णांना दररोजच्या औषधांपासून खूप आराम मिळेल.
जीन थेरपीची मदत
अमेरिकेतील जॉन्स हॉपकिन्स मेडिसिनमधील शास्त्रज्ञांनी एका अभ्यासात म्हटले आहे की जीन थेरपीचा वापर मानवी शरीरात एड्स विषाणू निष्क्रिय करण्यासाठी प्रभावी ठरू शकतो. या शोधात विषाणू कायमचा थांबवण्याची क्षमता आहे, परंतु त्याच वेळी ते सध्या वापरल्या जाणाऱ्या अँटीरेट्रोव्हायरल औषधांच्या दुष्परिणामांपासून देखील मुक्तता प्रदान करू शकते. हे संपूर्ण संशोधन सायन्स अॅडव्हान्स मासिकात प्रकाशित झाले आहे.
व्हायरस मूळापासून होईल नष्ट
शास्त्रज्ञांनी या संशोधनात अँटीसेन्स ट्रान्सक्रिप्ट (एएसटी) नावाच्या रेणूची भूमिका देखील स्पष्ट केली आहे. हा एचआयव्हीच्या अनुवांशिक पदार्थापासून बनवला जातो आणि विषाणूला अशा स्थितीत ठेवतो जिथे तो त्याची संख्या वाढवू शकत नाही. या संशोधनाचा एक विशेष भाग एचआयव्हीशी झुंजणाऱ्या 15 लोकांवर आधारित होता. त्या रुग्णांकडून परवानगी घेतल्यानंतर, रोगप्रतिकारक पेशी गोळा करण्यात आल्या. या पेशींमध्ये एएसटी टाकण्यात आला आणि विषाणू काम करत आहेत की नाही हे पाहिले गेले. येथे देखील पूर्वीसारखेच परिणाम मिळाले ज्यामध्ये विषाणू निष्क्रिय झाला.
एआरटीचा दीर्घकाळ वापर
जागतिक आरोग्य संघटनेच्या अहवालानुसार, जगात ३.९९ कोटी लोक एचआयव्हीने संक्रमित आहेत, त्यापैकी दरवर्षी ६.३ लाख लोकांचा मृत्यू होतो. आतापर्यंतचा मुख्य उपचार अँटीरेट्रोव्हायरल थेरपी आहे जी दररोज घ्यावी लागते. त्याचा दीर्घकाळ वापर केल्याने यकृताचे नुकसान, चयापचय विकार आणि हाडांची कमकुवतपणा यासारख्या समस्या उद्भवतात, तर जीन थेरपी पहिल्या डोसमध्येच परिणाम दर्शवते.
अशा प्रकारे शोध लावण्यात आला
संशोधकांच्या पथकाने CD4+ T पेशींमध्ये बदल करून AST चे उत्पादन वाढवले. शास्त्रज्ञांनी DNA मध्ये असे घटक घातले जे AST च्या प्रती बनवू शकतात. त्यानंतर, फ्लोरोसेंट प्रोटीन GFP च्या मदतीने, विषाणू किती वेगाने स्वतःची प्रतिकृती बनवत आहे हे मोजण्यात आले. AST च्या उपस्थितीमुळे, विषाणूची स्वतःची प्रतिकृती बनवण्याची क्षमता जवळजवळ शून्य झाली.
(Disclaimer – वरील माहिती सामान्य संदर्भांवरून घेण्यात आली आहे. ‘झी २४ तास’ याची खातरजमा करत नाही. यामधून कोणत्याही प्रकारच्या उपचाराचा दावा केला गेलेला नाही. कुठलीही लक्षणं जाणवल्यास डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.)