झाशीच्या राणीच्या शौर्यगाथेसाठी ओळखल्या जाणाऱ्या जिल्ह्याने आणखी एक इतिहास रचला आहे. येथे खास वाचनालय बांधून हा इतिहास घडवला आहे. आशियातील पहिल्या शासकीय जिल्हा ग्रंथालयाचे येथे नूतनीकरण करण्यात आले असून, या ग्रंथालयाला नेट झिरो प्रमाणपत्र मिळाले आहे. ही इमारत झाशी विकास प्राधिकरणाने पुनर्बांधणी केली आहे.
प्राधिकरणाने जून 2024 मध्ये नेट झिरो प्रमाणपत्रासाठी अर्ज केला आणि ऑक्टोबरमध्ये IFC टीमने तपासणी केली आणि सेट मानकांची पडताळणी केली. इंटरनॅशनल फायनान्स कॉर्पोरेशन (IFC) या जागतिक बँकेच्या संस्थेने कमी कार्बन उत्सर्जनावर हे प्रमाणपत्र दिले आहे.
स्मार्ट सिटी लिमिटेड अंतर्गत, ही इमारत केवळ 90 दिवसांत 10 रुपये खर्चून बांधली गेली आहे. कोटी लायब्ररीचा ऊर्जेचा वापर प्रति वर्ष फक्त 30 मेगावॅट इतका निश्चित करण्यात आला आहे, तर साधारणपणे तो 150 MWh असतो. सौर आणि पवन ऊर्जेतून ऊर्जेचा पुरवठा केला जाईल, ज्यामध्ये सौर पीव्ही पॅनेल आणि पवन टर्बाइन बसवण्यात आले आहेत.
पाऊस पाणी साठवण प्रणाली
रेन वॉटर हार्वेस्टिंग आणि लायब्ररीतील ग्रे वॉटर रिसायकलिंग प्रणालीद्वारे पाण्याच्या वापरात २९ टक्के कपात केली आहे.
ठळक मुद्दे
- 100 टक्के साइटवर निर्माण होणारी ऊर्जा
- 34 टक्के कार्बन उत्सर्जन कमी होईल
- सूर्याचा लय लक्षात घेऊन प्रकाश व्यवस्था
- बाहेरचा आवाज कमी किंवा कमी असतो
- सूर्यप्रकाश फारच कमी येतो
- पाणी एकाग्रतेसाठी उत्तम उपाय आणि कचऱ्यावर प्रक्रिया करण्याचे नियोजन आहे.
- 200 हून अधिक मुलांच्या शिक्षणाची व्यवस्था आहे.
- संगणक आणि इंटरनेटची योग्य व्यवस्था आहे.
- वाचण्यासाठी ४० हजारांहून अधिक पुस्तके आहेत
- 12000 चौरस फूट परिसरात बांधलेल्या या ग्रंथालयात पाळत ठेवण्यासाठी सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांची व्यवस्था आहे
विशेष तंत्रज्ञानाचा वापर
ऊर्जेची बचत करण्यासाठी झाशी विकास प्राधिकरणाने वाचनालयाच्या इमारतीत हिरवे छत केले आहे. याद्वारे पावसाचे पाणी साठवणे, खोल्यांचे तापमान कमी करणे, आवाज रोखणे इत्यादी कामात मदत होईल.
पाण्याचे योग्य व्यवस्थापन करण्यासाठी सांडपाणी प्रक्रिया आणि पुनर्वापराची व्यवस्था निर्माण करण्यात आली आहे. रेन वॉटर हार्वेस्टिंग यंत्रणाही बसवण्यात आली आहे. याद्वारे पावसाच्या पाण्याचा पुनर्वापर करून त्याचा वापर करता येईल. इमारतीचे तापमान कमी ठेवण्यासाठी ऑटोक्लेव्हड एरेटेड काँक्रिट (AAC) ब्लॉक्सचा वापर करण्यात आला आहे. AAC ब्लॉक्स बाहेरील उष्णता आत येण्यापासून प्रतिबंधित करतात.
नवीन चतुर बनणे
1960 मध्ये कचरी चौकात शासकीय जिल्हा ग्रंथालय बांधण्यात आले. त्यानंतर या इमारतीचे स्मार्ट सिटी लिमिटेड अंतर्गत १० कोटी रुपये खर्चून नूतनीकरण करण्यात आले. ऑगस्ट 2023 मध्ये मुख्यमंत्री योगी आदित्यनाथ यांनी इमारतीचे उद्घाटन केले.
हे देखील वाचा-
AOC भरती 2024: तरुणांना नोकरी मिळवण्याची सुवर्ण संधी, साहित्य सहाय्यकासह अनेक पदांसाठी भरती