भारतीय रेल्वे हे जगातील चौथ्या क्रमांकाचे सर्वात मोठे रेल्वे नेटवर्क आहे आणि त्यात दररोज करोडो लोक प्रवास करतात. एवढं मोठं नेटवर्क सुरक्षितपणे आणि वेळेवर चालवण्याची सर्वात मोठी जबाबदारी ट्रेन ड्रायव्हरवर म्हणजेच लोको पायलटवर आहे. राजधानी, शताब्दी आणि आता वंदे भारत यांसारख्या हायस्पीड ट्रेनमध्ये काम करणाऱ्या ड्रायव्हरच्या पगाराबद्दल लोकांना नेहमीच उत्सुकता असते. अनेकदा प्रश्न पडतो की सर्वात जास्त पगार कोणाला मिळतो? वंदे भारत सारख्या आधुनिक ट्रेनचा लोको पायलट सर्वाधिक कमाई करतो की राजधानी-शताब्दी सारख्या प्रीमियम मार्गावर चालणारे चालक अधिक कमाई करतात?
वास्तविक, भारतीय रेल्वेमधील लोको पायलटचा पगार त्यांचा मार्ग, ट्रेनचा प्रकार, अनुभव, ग्रेड आणि ओव्हरटाइम यावर अवलंबून असतो. राजधानी, शताब्दी आणि वंदे भारत या तिन्ही प्रिमियम ट्रेन्स अंतर्गत येतात. त्यांच्या लोको पायलटचा अनुभवही सामान्य मेल-एक्स्प्रेस गाड्यांपेक्षा जास्त आहे, त्यामुळे त्यांचा पगारही जास्त आहे. तथापि, या तिघांपैकी, सर्वात जास्त कमाई वंदे भारत ट्रेनच्या लोको पायलटला मिळते, कारण ती एक हाय-स्पीड ट्रेन आहे आणि ती चालवण्यासाठी अधिक प्रशिक्षण, अनुभव आणि तांत्रिक कौशल्ये आवश्यक आहेत. यानंतर राजधानी आणि नंतर शताब्दी लोको पायलटचा पगार येतो.
लोको पायलट थेट बनवता येत नाहीत
आता प्रश्न असा पडतो की ते लोको पायलट कसे होतात आणि त्यांना किती पगार मिळतो? सर्वप्रथम, हे जाणून घ्या की एखादी व्यक्ती थेट लोको पायलट बनू शकत नाही. रेल्वेमध्ये, उमेदवारांना प्रथम असिस्टंट लोको पायलट (ALP) बनवले जाते. यासाठी आयटीआय किंवा डिप्लोमा पात्रतेसह 10वी उत्तीर्ण असणे आवश्यक आहे. वयोमर्यादा १८ ते ३० वर्षे ठेवण्यात आली आहे, तर आरक्षित प्रवर्गांना नियमानुसार सूट मिळते. ALP झाल्यानंतर, उमेदवाराला कठोर प्रशिक्षण दिले जाते, त्यानंतर त्याला वेळोवेळी वास्तविक ट्रेनमध्ये व्यावहारिक अनुभव दिला जातो. अनेक वर्षांच्या नोकरी आणि प्रशिक्षणानंतरच उमेदवार लोको पायलटची जबाबदारी स्वीकारतात.
पगार किती
पगाराबद्दल बोलायचे झाले तर असिस्टंट लोको पायलटचे प्रारंभिक मूळ वेतन रुपये 19,900 (लेव्हल-2) आहे, ज्यामध्ये भत्ते जोडल्यास, हातातील पगार सुमारे 30,000-35,000 रुपये होतो. जसजसा अनुभव वाढत जातो, तसतशी पदेही वाढतात. वरिष्ठ लोको पायलट 35,000 ते 55,000 रुपये कमवू शकतात. मुख्य लोको पायलटचा पगार 60,000 रुपये किंवा त्याहून अधिक असताना, प्रीमियम ट्रेन चालवणाऱ्या ड्रायव्हर्सचा हातातील पगार यापेक्षा खूप जास्त आहे.
हेही वाचा – H-1B आणि H-4 व्हिसामध्ये काय फरक आहे? आता अमेरिकेला जाण्यापूर्वी हे काम करा
शैक्षणिक कर्ज माहिती:
शैक्षणिक कर्ज EMI ची गणना करा