अनिरुद्ध शर्मा | नवी दिल्ली२ तास पूर्वी
- लिंक लिंक
हरियाणा, राज, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश सह अनेक राज्यांत रब्बा पेरणी मला डीपीचा (डाय अमोनियम फॉस्फेट) तुटवडा पंजाब स्थान आहे. दिनखेरीस आणि नोव्हेंबरमध्ये हा तुटवडा आणखी वाढू शकतो. तोपर्यंत गव्हाचा असेल. देशात डीपीचा साठा स्थानिक २१.७६ लाख मेट्रिक टन शांती आहे. गेल्या वर्षी तो ३७.४५ लाख मेट्रिक टन होता. व्यक्तिगत घट डीडीपी आणि त्याच्या कच्च्या किमतीत आर्थिक वाढ फर्टिलायझर्स आयातीमध्ये करत आहेत. या आर्थिक वर्षाच्या पहिल्या एप्रिल ते ऑगस्टमध्ये १५.९ लाख टन डीपीची आयात सध्या सुमारे २२ लाख टनाचा साठा आहे. रब्बी लोकसभा वर्षात सुमारे ५२ लाख मेट्रिक टन डीपीची लढाई लढू शकते, असा सरकारचा अंदाज आहे.
हेही कारण…फर्टिलायझर्स पासवर्ड तोट्यात, ईव्हीयात वापर वाढतो
- देशात दिवसकाठी ४ लाख टन डीपीचे उत्पादन होते. ५-६.५ लाख टन आयात केले जाते.
- आगामी ६२० जून ते सप्टेंबरमध्ये डीपीच्या किमती ५०९ डॉलर प्रतिटन ते ६४० डॉलर टन शेअर. देशांतर्गत डीपीची कमाल किंमत २७ हजार प्रतिटन आहे. सरकार २१ हजार ६७६ रुपये टन असे अनुदान देते. ६२० डॉलर प्रतिटन आयात किमती ५ टक्के सीमा शुल्क, बॅगिंग, वाहून नेणे, विमा, डीलर मार्जिनसह सर्व खर्च ६१ हजार टन पडतात. नागरिकाचे उत्पन्न ५३,९०० रुपये असे असते. प्रतिटन ७१०० वरचा तोटा होत आहे.
- डीपीच्या वाढत्या किमती आणि तुटवमागे ईव्हीयात फॉस्फेट आधारित लोकशाहीचा मोठा वापर हे एक कारण कृषी क्षेत्रांना वाटते. टेस्लापासून चीनची पीसी ईव्हीवी ऑक्यान कारमध्ये लिफ्ट फॉस्फेटियमचा वापर वाढवत आहेत. २०२३ मध्ये एल ४० टक्के ईव्हीपीएफ बॅकऱ्यांचा वापर. तीन सहा टक्के ईव्हीव्हीमध्ये त्याचा वापर होत होता.
- इतर दोन प्रकारच्या बॅकऱ्या बाहेर आणि कोबाल्टवर आधारित आहेत. हे दोन्ही तत्त्व फॉस्फरसच्या खूप महागडे आहेत. उपलब्धताही कमी आहे.