हरियाणात झालेल्या पराभवामुळे काँग्रेसचा भारत ब्लॉकमध्ये आकार कमी झाला आहे आणि मित्रपक्ष शब्दांचे पालन करत नाहीत

स्वर्गात संकट आहे. जूनमध्ये लोकसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर, भारतीय गट उत्सवाच्या मूडमध्ये होता. पण मंगळवारी हरियाणा निवडणुकीत भाजपच्या रोमहर्षक आणि अनपेक्षित विजयाने संपूर्ण विरोधी आघाडीला धक्का बसला आहे. मित्रपक्षांच्या नाराजीच्या केंद्रस्थानी काँग्रेस नेते राहुल गांधी आहेत ज्यांना लोकसभा निवडणुकीच्या निकालानंतर विरोधी पक्षनेते बनवण्यात आले.

ज्या निवडणुकीत काँग्रेसचा पराभव व्हायला हवा होता, त्यात युतीचे नेते शब्दांना तोंड देत नाहीत. यात सर्वाधिक आवाज तृणमूल काँग्रेसचे नेते आणि राज्यसभा खासदार साकेत गोखले यांचा होता.

“या वृत्तीमुळे निवडणुकीतील नुकसान होते… ‘आम्हाला वाटत असेल की आम्ही जिंकत आहोत, तर आम्ही कोणत्याही प्रादेशिक पक्षाला सामावून घेणार नाही… पण ज्या राज्यांमध्ये आम्ही कमी आहोत, तेथे प्रादेशिक पक्षांनी आम्हाला सामावून घेतले पाहिजे’. उद्दामपणा, हक्क आणि प्रादेशिक पक्षांना तुच्छतेने पाहणे ही आपत्तीची कृती आहे… शिका!” गोखले यांनी एक्स.

आपचे नेते आणि राज्यसभा खासदार राघव चढ्ढा यांनीही काँग्रेसला त्यांच्या महत्त्वाकांक्षेवर टोला लगावला. “काँग्रेसने आपली इच्छा लक्षात घेतली असती तर कदाचित निकाल वेगळा लागला असता,” चड्ढा म्हणाले.

AAP आणि काँग्रेस हे भारतीय गटात भागीदार असताना, जागावाटपाच्या मतभेदांमुळे ते हरियाणात वेगळे लढले. काँग्रेस नेते आणि माजी मुख्यमंत्री भूपिंदरसिंग हुड्डा ‘आप’ला पाचपेक्षा जास्त जागा देऊ नयेत यावर ठाम होते. हुड्डा यांनी न्यूज18 ला सांगितले की, “आम्हाला सरकार स्थापन करण्यासाठी आप किंवा कोणाचीही गरज नाही.

परिणामी, AAP ने जवळपास सर्व 90 जागांवर निवडणूक लढवली आणि एकही जागा जिंकू शकली नाही तर काँग्रेसने एक क्लिंचर त्यांच्या हातातून निसटला.

या वर्षाच्या उत्तरार्धात होणाऱ्या महाराष्ट्र निवडणुकीत काँग्रेसला हरियाणातील आपत्तीचे परिणाम जाणवू शकतात, विशेषत: जेव्हा ते मित्रपक्ष राष्ट्रवादी-शरद पवार आणि शिवसेना-यूबीटी यांच्याशी जागावाटपाच्या चर्चेसाठी बसतात.

आतापर्यंत, काँग्रेसने महाराष्ट्रात जागांमध्ये मोठा वाटा मागितला होता आणि काही नेत्यांनी महाविकास आघाडी जिंकल्यास काँग्रेसने स्वतःचा मुख्यमंत्रीपदाचा उमेदवार असावा, असे सुचवले होते.

भारतीय गटातील भागीदारांनी जागांचे विजयात रूपांतर करण्यास काँग्रेसची असमर्थता दर्शविल्याने, मोठा जुना पक्ष मित्रांना हाताशी धरू शकत नाही किंवा नजीकच्या निवडणुकांमध्ये स्वत: ला मजबूत करू शकत नाही.

हरियाणा निवडणुकीच्या निकालानंतर शिवसेना-यूबीटीच्या खासदार प्रियंका चतुर्वेदी म्हणाल्या, “काँग्रेसने आपली रणनीती पुन्हा तयार केली पाहिजे, विशेषत: जेव्हा भाजप आणि काँग्रेस यांच्यातील सरळ लढतीचा विचार केला जातो.

महाराष्ट्रानंतर दिल्लीचा क्रमांक लागतो. लोकसभा निवडणुकीसाठी काँग्रेस आणि आप यांनी दिल्लीत युती केली आहे, परंतु राष्ट्रीय राजधानीत एकाही खासदाराशिवाय ते बाहेर पडले आहेत. पुढील वर्षी दिल्ली विधानसभेच्या निवडणुका होत असताना, शहर-राज्यातील नंतरचे घटलेले प्रासंगिकता लक्षात घेऊन ‘आप’ला काँग्रेससोबत युती हवी आहे का? ‘आप’ काँग्रेसची परतफेड करेल आणि दिल्लीच्या निवडणुका जिंकण्यासाठी जुन्या पक्षाची गरज नाही असे म्हणेल का?

जम्मू-काश्मीरमध्येही नॅशनल कॉन्फरन्सने काँग्रेसपेक्षा 36 जागा जास्त जिंकल्या. केंद्रशासित प्रदेशात दोन्ही पक्षांची निवडणूकपूर्व जुळवाजुळव होती परंतु प्रचाराच्या मध्यभागी ओमर अब्दुल्ला यांना प्रश्न पडला की काँग्रेस जम्मूमध्ये प्रचार का करत नाही, त्यानंतर राहुल गांधी आणि प्रियंका गांधी वड्रा यांनी तेथे त्यांच्या पहिल्या सभा घेतल्या.

मोठ्या भावाला भुलून न चावणारा भारतीय गट खपवून घेण्याच्या मनस्थितीत नाही.