मुंबईच्या लोकल ट्रेनमध्ये क्रू व्हॉइस अँड व्हिडिओ रेकॉर्डिंग सिस्टम (CVVRS) नावाची एक नवीन सुरक्षा प्रणाली बसवली जात आहे. ट्रेन चालत असताना ट्रॅक आणि क्रू मेंबर्सचे रिअल-टाइम ऑडिओ आणि व्हिडिओ रेकॉर्डिंग ते करेल.
मध्य रेल्वे (CR) आणि पश्चिम रेल्वे (WR) ने अनुक्रमे 25 आणि 26 लोकल ट्रेन रेकवर CVVRS बसवले आहेत. आणखी बसवण्याचे काम सुरू आहे.
HT च्या अहवालानुसार, या प्रणालीचे मुख्य उद्दिष्ट ट्रेनच्या आधीच्या ट्रॅकच्या स्थितीचे निरीक्षण करून सुरक्षा आणि कार्यक्षमता सुधारणे आहे. ऑडिओ आणि व्हिडिओ रेकॉर्डिंगमुळे अपघात झाल्यास काय चूक झाली हे तपासकर्त्यांना समजण्यास मदत होऊ शकते.
9 जून रोजी मुंब्रा रेल्वे अपघातानंतर हे घडले आहे, ज्यामध्ये लोकल ट्रेनमधून पडून पाच जणांचा मृत्यू झाला. एक लांब पल्ल्याची ट्रेन विरुद्ध दिशेने गेली होती, परंतु पुरावे देण्यासाठी दोन्ही ट्रेनमध्ये कोणतेही कॅमेरे नव्हते.
प्रत्येक लोकल ट्रेनमध्ये दोन मोटारकॅब असतात, मोटरमनसाठी समोर एक आणि ट्रेन मॅनेजरसाठी मागे एक. दोन्ही केबिनमध्ये CVVRS बसवले जात आहे.
प्रत्येक सिस्टीममध्ये ऑडिओ रेकॉर्डर आणि सहा सीसीटीव्ही कॅमेरे आहेत. दोन कॅमेरे पुढील ट्रॅक रेकॉर्ड करतात. मोटार कॅबमध्ये दोन रेकॉर्ड आहेत. उर्वरित दोन कॅमेरे 180-डिग्री वाइड-अँगल कॅमेरे आहेत जे ट्रॅकच्या दोन्ही बाजूंना कॅप्चर करण्यासाठी बसवलेले आहेत.
CVVRS कृत्रिम बुद्धिमत्ता वैशिष्ट्यांसह सुसज्ज आहे. ड्रायव्हरचा थकवा, लक्ष विचलित होणे किंवा मोबाईल फोनचा वापर झाल्यास ते नियंत्रण कक्षाला सतर्क करू शकते. ट्रेन चालवताना ट्रेन चालकांशी संवाद सुधारण्याची देखील या सिस्टीमची अपेक्षा आहे.
सूत्रांनुसार, मोटार कॅबमध्ये प्रत्येक CVVRS बसवण्याची किंमत 1 लाख ते 1.25 लाख रुपयांच्या दरम्यान आहे.
गेल्या महिन्यात, रेल्वे संघटनांनी सिस्टमबद्दल चिंता व्यक्त केली. त्यांनी म्हटले की, यामुळे क्रू सदस्यांचे लक्ष विचलित होऊ शकते. तसेच गोपनीयतेचे उल्लंघन करू शकते आणि छोट्या चुकांसाठी कर्मचाऱ्यांना दंड करण्यासाठी गैरवापर केला जाऊ शकतो. रेल्वे अधिकाऱ्यांनी असे उत्तर दिले की, ही सिस्टम फक्त सुरक्षा सुधारणा आणि समुपदेशनासाठी वापरली जाईल.
भारतीय रेल्वे संशोधन, डिझाइन आणि मानक संघटनेच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, लोकल गाड्यांव्यतिरिक्त, पश्चिम रेल्वे लांब पल्ल्याच्या लोकोमोटिव्हमध्ये सीव्हीव्हीआरएस सिस्टम बसवत आहे. अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, एका लोकोमोटिव्हला सीसीटीव्ही बसवण्याची किंमत सुमारे 8 ते 10 लाख रुपये आहे. पश्चिम रेल्वे सध्या 978 लोकोमोटिव्ह चालवते.
हेही वाचा
भोर घाटातील जड वाहनांसाठीची वेगमर्यादा वाढवण्याची शक्यता